Kesici Takım Çeşitleri

Kesici takım sınıflandırması birbirinden çok farklı operasyonlarda ve farklı malzemelerde kullanıldıkları için endüstriyel üretimde ayrı bir öneme sahiptir. Doğru malzeme ve doğru kesici takım seçebilmek adına sınıflandırmanın detaylarına hâkim olmak önemlidir. Kesici takımlar birbirinden farklı birçok kritere göre sınıflandırılabilmektedir. En temelde iş parçalarıyla temas noktalarının niteliklerine göre sınıflandırılan kesici takımlar, ayrıca aşınma direnci, dayanıklılık, ısıl sertlik gibi özelliklerine ve üretildikleri temel malzemelere göre sınıflandırılmaktadır.

Temas Noktalarına Göre Sınıflandırma

Kesici takımlar yardımıyla eldeki iş parçaları üzerinden talaş kaldırmak suretiyle yapılan iş yapış biçimine talaşlı imalat adı verilmektedir. Talaşlı imalat yönteminde kesici takımlar iş parçasının yüzeyi ile temasta bulunarak, iş parçası üzerindeki istenmeyen parçaları aşındırır ve bu sayede malzemeye istenilen şekil verilmiş olur. İşte bu özellikleri sayesinde kesici takımlar tek noktadan temas eden ve çok noktadan temas eden kesici aletler olarak sınıflandırılabilmektedirler. Adından da anlaşılacağı üzere, talaş kaldırma işlemini yapmak için iş parçasıyla tek noktadan temas eden kesici takımlar tek nokta takımları olarak adlandırılırlar. Bunun aksine, kesici takımın iş parçasıyla temas eden birden fazla kesici ucu var ise bu kesici takım çoklu nokta kesme aleti olarak adlandırılır. Bu şekilde sınıflandırılan kesici takımlar birçok farklı operasyonda kullanılabilmektedir.

Aşınma Direncine Göre Sınıflandırma

Aşınma direnci kesici takımın sürekli kullanımda iş parçasıyla teması sonucu meydana gelen aşınma kuvvetine direncini ifade etmek için kullanılan bir terimdir. Kesici takımların kesici uçlarında meydana gelen aşınma, iş parçası ve ucun temas ettiği noktalarda meydana gelen sürtünme kuvvetinden kaynaklanmaktadır. Operasyonlar sırasında açığa çıkmakta olan bu sürtünme kuvvetine kesici takımların direnç göstermeleri beklenir. Aksi takdirde, yani kesici takım sürtünmeden kaynaklı aşınmalara karşı zayıf bir durumda ise, kesici takımın aşınma direnci düşük demektir. Bu özelliği gösteren kesici takımlar maliyeti yükseltebilmektedir. Aşınma direnci düşük olan kesici takımların aşınma dirençlerini artırabilmek için takım malzemesine genellikle kobalt eklenmektedir. Kobalt ekleme yöntemi aletin takım ömrünü uzatan bir özelliğe sahiptir.

Dayanıklılığa Göre Sınıflandırma

Talaşlı imalat yöntemlerinde, kesici takım ve iş parçasının temas ettiği durumlarda ortaya bir titreşim kuvveti ve basınç çıkmaktadır. Kesici takımlardan beklenen bir diğer önemli özellik ise bu titreşim kuvvetine ve basınca dayanıklılık gösterebilmesidir. Bu kuvvetlere karşı zayıf direnç gösteren kesici takımlar dayanıksız olarak sınıflandırılmaktadır. Kesici takımın tokluğunu artırmak aslında aletin dayanıklılığını iyileştirmek anlamına gelmektedir. Tokluğu artırmak için ise nikel ve molibden kullanılabilmektedir. Nikel ya da molibden içeren aletler uzun süreli kullanımlarda bozulmalara ve parçalanmalara karşı daha dirençlidirler.

Isıl Sertliğe Göre Sınıflandırma

Isıl sertlik bir kesici takımın kesme işlemi esnasında açığa çıkan ısıya karşı gösterdiği dayanma kuvvetidir. Talaşlı imalat yöntemlerinde iş parçaları üzerinden talaş kaldırılırken kimi aşamalarda çok yüksek hızlara ulaşılmaktadır. Ulaşılan bu yüksek hızlarla doğru orantılı olarak, işlem esnasında açığa çıkan ısılar da yükselmektedir. Dolayısıyla kesici takımdan bu ısılara karşı dayanıklı olması, yüksek ısılarda bile deforme olmadan çalışmaya devam edebilmesi beklenmektedir.

Malzemeye Göre Sınıflandırma

İnsanoğlu binlerce yıldır kesme işlemlerini üretim aşamalarında kullanmaktadır. Dolayısıyla tarihsel süreçte birbirinden farklı birçok kesici takım kullanılmıştır. Bu kesici takımların birbirinden farklılaşmasına yol açan en önemli faktörlerden birisi de üretimlerinde kullanılan malzemelerdir. Bilinen en eski kesici takım malzemeleri seramiklerdir. Endüstriyel çağda teknik anlamda alınan yol, yüksek hız çelikleri, sermetler, semente karbürler, elmaslar, CBN kaplamalar gibi birçok farklı kesici takım malzemesinin geliştirilmesine olanak sağlamıştır.

Kaynak: https://www.tempokesicitakimlar.com/blog/kesici-takimlar-nasil-siniflandirilir/