CNC TEZGAHLARDA G VE M KODLARI

Türkçesi bilgisayarlı sayısal denetim olan Computer Numerical Control tamlamasının kısaltmasından adını alan CNC torna tezgâhları günümüz endüstriyel üretiminde büyük bir öneme sahiptir. Tezgâhın çalıştırılıp durdurulmasından tutun da, kesici takımların takılıp sökülmesi, takımların hareket ettirilmesine kadar bütün işlemlerin el yerine bilgisayar kontrolüyle yapıldığı CNC tezgâhlarda G ve M kodları oldukça önemlidir. Bu tip tezgâhlarda, iş parçası üzerinde yapılacak işlemlerin niteliğine göre G ve M kodlarından derlenen bir programın tezgâha okutulması yardımıyla işlemler gerçekleştirilir. İşte bu yüzden G ve M kodlarını, en azından en sık ihtiyaç duyulanları, iyi bir şekilde kavramış olmak CNC tezgâh operatörünün elini güçlendirecektir.

G Kodlarından Örnekler

G kodları, hazırlık fonksiyonları olarak da adlandırılırlar. Bu fonksiyonlar çalışma şeklini, yapılacak hareketin özelliklerini, boyutları tam olarak belirler. Birçok hazırlık kodu tüm kontrol sistemlerinde genellikle aynı anlama gelirken, bazıları torna ya da freze tezgâhlarında farklı anlamlar taşıyabilmektedir. Aşağıda torna tezgâhlarında kullanılan G kodlarından örnekler verilmiştir.

G00: Boşta hızlı hareket
G01:Doğrusal kesme hızıyla ilerleme
G02:Saat yönünde dairesel hareket
G03:Saat yönünün tersinde dairesel hareket
G04:Bekleme
G08:Belirlenen yay boyunca hareket
G10:Veri girişi ve güncelleme
G11:Veri ayarının iptal edilmesi
G15:Açısal koordinatın iptal edilmesi
G20: İnç ölçü sistemi
G21:Metrik ölçü sistemi
G33:Vida çekme
G52:İş parçası koordinasyonu güncelleme ve iptal etme
G73:Derin delik çevrimi
G74:Sol kılavuz çekme çevrimi
G76:Delik büyütme çevrimi
G87:Çevreden delik delme çevrimi
G88: Çevreden kılavuz çekme çevrimi
G92: İş parçasının koordinatını kaydırma
G94: Milimetre/dakika cinsinden ilerleme
G95: Milimetre/devir cinsinden ilerleme
G98: Çevrimde başlangıç noktasına dönme

M Kodlarından Örnekler

M kodları yardımcı fonksiyonlar olarak da adlandırılırlar. M kodları CNC tezgâhın çalışmasını kontrol eden bir yapıdadır. Daha çok aç ve kapa şeklindedirler. Örneğin, soğutma sıvısını aç – soğutma sıvısını kapa ya da iş milini döndür – iş milini durdur gibi komutlar vermek için kullanılmaktadırlar. En sık kullanılan M kodlarından birkaçı aşağıdaki gibidir.